16 Dec RODNA KUĆA NARODNOG HEROJA MILOJA MILOJEVIĆA: MESTO GDE SE RAĐALA SLOBODA
„Značaj pamćenja za pitanje identiteta je ogroman. Zadatak jedne zajednice jeste u tome da se sa dužnim pijetetom seća ličnosti, koje su svojim imenom i prezimenom, pronele i ime svog rodnog mesta, i da nikada ne dozvole da se njihova istorijska zaostavština prepusti zubu vremena i zaboravu”.
U selu Ursule, u opštini Rekovac, nećete naći meštanina koji vam sa ponosom neće reći da je ovo selo, sa oko 60-ak kuća, u prelomnim godinama srpske istorije, dalo desetine prvoboraca, koji su učestvovali borbama za slobodu naroda i države i jednog narodnog heroja, Miloja Milojevića. Generacije Levčana, pronosile su priču o siromašnom dečačiću iz skromne seljačke porodice, koji je od golobradog dečačića i šegrta u trgovačkoj radnji, stigao do generalskih epoleta, i bio među prvim borcima Narodno oslobodilačkog rata, koji je za vreme rata, proglašen za narodnog heroja Jugoslavije, i odlikovan je najvišim jugoslovenskim odlikovanjima i francuskim ordenom Legije časti.
Rođen je 16. marta 1912. godine, u siromašnoj seljačkoj porodici. Osnovnu školu je završio u Rekovcu, a sa svega 12 godina zaposlio se kao šegrt i pomoćnik u trgovačkoj radnji. Dvogodišnju pešadijsku podoficirsku školu završio je 1931. godine, i postao podoficir, a zatim vojni činovnik. U narodnooslobodilačkom ratu učestvuje od 8. avgusta 1941. godine. Vrlo brzo postaje zamenik komandira Levačke čete Moravskog odreda., nakon čega je premešten za komandira 3. čete Kragujevačkog odreda. Istakao se u borbama koje je Odred vodio oko Kragujevca, Knića, Bumbarevog brda i na celoj operativnoj teritoriji Kragujevačkog odreda. Posle I neprijateljske ofanzive, odstupio je s glavninom partizanskih snaga u Sandžak. Kao borac, stupio je u 1. proletersku brigadu, u kojoj je brzo postao vodnik, a od marta 1942. godine zamenik komandanta Beogradskog bataljona. Isticao se hrabrošću u svim borbama, a posebno se istakao u borbama protiv ustaša kod Tomislavgrada, jula 1942. kada biva teško ranjen i borbama za Livno, avgusta 1942. U martu iste godine postao je i član Komunističke partije Jugoslavije.
Od novembra 1942. godine, do juna 1943, Milojević je na dužnosti zamenika komandanta 1. proleterske brigade. U to vreme brigada je vodila borbe u centralnoj, srednjoj i zapadnoj Bosni. Od novembra 1943. godine, Milojević je član vojne misije pri savezničkoj komandi za Bliski istok. Kao član vojne misije Vrhovnog štaba, krenuo je, zajedno s Lolom Ribarom, u Kairo, u štab generala Vilsona, glavnog savezničkog komandanta za Srednji istok. Na aerodromu kod Glamoča, s kojeg je misija trebalo da poleti za Kairo, teško je ranjen od iste bombe od koje je Lola Ribar poginuo. Posle ozdravljenja, izvršio je zadatak u vojnoj misiji, a posle povratka u zemlju, juna 1944. godine, postavljen je za komandanta 21. srpske divizije, koja se naročito istakla u borbama za oslobođenje Beograda, oktobra 1944. godine. Rezultat ovih borbi bio je opkoljavanje i uništenje oko 20.000 Nemaca ispod Avale, zarobljavanje u rejonu Mali Mokri Lug-Boleč oko 1.000 vozila, 200 topova, 100 tenkova i celokupne mehanizacije i motorizacije ove nemačke grupacije. Ova pobeda naše vojske ulazi u red najvećih pobeda u NOR. Posle oslobođenja, vršio je odgovorne dužnosti u JNA i u društveno-političkim organizacijama Jugoslavije. Od kraja 1945. do 1950. godine bio je komandant grada Beograda, a zatim komandant korpusa i komandant armije. U toku rata, i posle oslobođenja, biran je u razna narodna predstavništva: u AVNOJ, u ASNOS, u Privremenu narodnu skupštinu DFJ, u Ustavotvornu skupštinu FNRJ, u kojoj je bio član Zakonodavnog odbora. Preminuo je 4. jula 1984. godine u rodnom Rekovcu. Sahranjen je u Aleji narodnih heroja na Novom groblju u Beogradu.
Kuća u kojoj je rođen smeštena je na blagom pobrđu sela, odakle puca pogled na udolinu i raštrkane kuće ovog omanjeg naselja u opštini Rekovac. Kuća je niska, prizemna zgrada, čatmara. Na placu se nalazi još nekoliko objekata, i kuća u kojoj je do smrti živela njegova majka Kadeva.
U kući se i danas nalaze fotografije Miloja molijevića, ali je evidentno zub vremena učinio svoje, pa je objekat u veoma lošem stanju, naročito krovna konstrukcija koja je na nekoliko mesta urušena. Prema kazivanjima meštana, baka Kadeva je često znala da ugosti mališane iz seoske škole, koji su sa učiteljicama obilazili spomen kuću Miloja Milojevića, i vrlo rado govori o životnom putu svog sina. Nakon njene smrti, o objektu su se starale komšije, ali je poslednjih decenija, zub vremena na objektu koji je star skoro čitav vek učinio svoje.
Rodna kuća Miloja Milojevića, utvrđena je za kulturno dobro 1950. godine, kao kuća Kadeve Milojević, u kojoj je rođen i živeo narodni heroj i general-pukovnik Miloje Milojević.
Na kući je povodom desetogodišnjice Jugoslovenska narodne armije, 22. decembra 1951. godine, Savez boraca NOR-a Levačkog sreza, postavio spomen-ploču od belog mermera, na kojoj stoji uklesan tekst:
-U ovoj kući se rodio i živeo narodni heroj Miloje Milojević koji je u toku narodne revolucije od 1941. do 1945. godine nizom primera pokazao kako se sinovi Jugoslavije bore za slobodu i nezavisnost svoje otadžbine. Danas se takođe herojski bori za izgradnju socijalizma u našoj zemlji.
Iako se zahvaljujući herojskim podvizima narodnog heroja Miloja Milojevića, ime Levačkog kraja i malog sela Ursule, pronelo širom zemlje, kao i većina objekata ovakve namene, i rodna kuća Milojevića, biva zapostavljena.
Iako je proglašena za spomenik kulture od velikog značaja, evidentno je da trošnom objektu treba obnova, kako bi se sačuvao za neke buduće generacije koje će nastaviti da pronose priču o velikom narodnom heroju Miloju Milojeviću.
