25 Oct POLAGANJEM VENACA I ODRŽAVANJEM OPELA PALIM BORICIMA OBELEŽEN DAN OSLOBOĐENJA ĆUPRIJE U PRVOM SVETSKOM RATU
Polaganjem venaca na spomenik palim borcima u oslobodilačkim ratovima od 1912. do 1918 godine, obeležena je 104. godišnjica od oslobođenja Ćuprije u Prvom svetskom ratu.
Vence su položili predstavnici Vojske Republike Srbije, predsednik opštine Ćuprija Jovica Antić i predstavnici SUBNOR-a i Srpske Pravoslavne Crkve a poštu stradalim borcima odali su i učenici Srednje medicinski škole, Gimnazije i osnovnih škola “Đura Jakšić” i “Vuk Karadžić”.
U velikom jurišu srpskih vojika posle 40 dana od proboja Solunskog fronta, oslobođeni su istovremeno Ćuprija i Jagodina i ovaj datum kao važan ubeležen je i kao dan velike pobede Srpske vojske gde se videla velika efikasnost vojske i želja da se oslobodi otadžbina.
Ispred Ustanove kulture “Ćuprija” prisutnima se obratio direktor Stefan Stamenković i podsetio da je Veliki rat ostavio duboke ožiljke na duši srpske države i naroda koji je u istoriji čovečanstva nezapamćeno stradao za ideju slobode i jedinstva. Srbija je srazmerno broju stanovnika, u Prvom svetskom ratu podnela najveće žrtve.
Trogodišnjoj neprijateljskoj okupaciji praćenoj stradanjem nevinih srpskh civila od ruke okupatora došao je kraj onog trenutka kada je vojvoda Petar Bojović izdao naređenje za juriš sredinom septembra 1918. godine. Ćuprija je oslobođena 25. oktobra kada je u ranim jutarnjim časovima kada se na južnom obodu varoši pojavila predhodnica Moravske divizije Prve srpske armije. Njom je komandovao potpukovnik Pešić sa jednim bataljonom, jednom poljskom baterijom i svega četiri topa. Jedini otpor je neprijateljska vojska pružila kod Poljoprivredne škole i Fabrike šećera. Posle savladavanja neprijatelja Pešićeva prethodnica ušla je u podne i za manje od sat vremena izašla na severnu stranu do Morave čime je Ćuprija konačno posle skoro tri godine dočekala slobodu.
U Ćupriji i bližoj okolini, prema navodima Arčibalda Rajsa tokom celokupnog trajanja rata ubijeno je oko 200 ljudi, ali je broj stradalih vojnika sa teritorije ćuprijske opštine daleko veći.
Imena 216 ćuprijskih palih ratnika koja se nalaze na spomeniku palim ratnicima u Prvom svetskom ratu podsećaju nas na obavezu da njihova besmrtna dela slavimo i nikada ne zaboravimo.
Pomen stradalima održalo je sveštenstvo Crkve Svetog Đorđa iz Ćuprije.
